Η ιστορία της εικόνας της Παναγίας στην Νέα Πέραμο Καβάλας

Χρόνια πολλά σε όλους.

 Κάθε 15 Αυγούστου θυμάμαι την ιστορία που ανέφεραν οι παλιοί Περαμιώτες σχετικά με την εικόνα της Παναγίας η οποία περιφέρεται κάθε χρονο στην κοινοτητα μας μας και δίνεται η δυνατότητα στους πιστούς να την προσκυνήσουν στο Εκκλησάκι της ''ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΤΗΣ ΦΑΝΕΡΩΜΕΝΗΣ'' που βρίσκεται στην είσοδο της Ν.Περάμου (ερχόμενοι απο Ηρακλείτσα).

Η πρώτη φανέρωση της αγίας εικόνας της Παναγίας της Φανερωμένης.

ο στολος στον κολπο των Ελευθερων

Κάπου στις αρχές του εικοστού αιώνα (η Ι Μεραρχία χωρίς να γνωρίζει τον προορισμό της είχε επιβιβαστεί σε 18 πλοία και στις 28 Απριλίου ήταν έτοιμη για αναχώρηση. Η Ι Μεραρχία (4ο και 5ο Συντάγματα ­Πεζικού και το 1/38 Σύνταγμα Ευζώνων) με αυστηρά μέτρα μυστικότητας και χωρίς να γνωρίζει τον προορισμό της είχε επιβιβαστεί σε 18 πλοία στα λιμάνια των Ελευθερών και της Καβάλας και στον όρμο του Σταυρού και στις 28 Απριλίου ήταν έτοιμη για αναχώρηση. Η αρμάδα με τη συνοδεία αγγλικών και ελληνικών αντιτορπιλικών υπό τη διοίκηση του Άγγλου πλοιάρχου Γκόβερ Γκράνβιλ απέπλευσε το απόγευμα της 30ής Απριλίου) , όταν η χώρα μας είχε βάλει ως στόχο την ανακατάληψη των χαμένων εδαφών της Μικράς Ασίας, η ανάγκη μετακίνησης των στρατιωτικών δυνάμεων, από τον κεντρικό κορμό της χώρας προς την ανατολή, δημιουργούσε περιστασιακά πρόχειρα καταλύματα σε φυσικές οάσεις, όπου στρατοπέδευαν οι άνδρες με σκοπό την ξεκούραση και την ανάκτηση των δυνάμεών του. Μία τέτοια όαση αποτελούσε και η περιοχή των πεύκων της Νέας Περάμου μπροστά στο φυσικό και ιστορικό λιμάνι των Ελευθερών. Κατά τη διάρκεια μιας τέτοιας στρατοπέδευσης και συγκεκριμένα ενώ διανυκτέρευε ένα στρατιωτικό τμήμα στην εν λόγω τοποθεσία, τα στρατιωτικά αντίσκηνα δεν έφτασαν για όλους τους στρατιώτες. Έτσι κάποιοι προσπάθησαν να προστατευτούν από τη νυκτερινή υγρασία που εκπέμπει η θαλάσσια αύρα αλλά και από τον ψυχρό αέρα που κατεβαίνει από τις ψηλές κορυφές του Παγγαίου όρους. Ένας από τους στρατιώτες βρήκε καταφύγιο στην κουφάλα ενός αιωνόβιου πλάτανου. Η πλάγια θέση που είχε ο κορμός αυτού του δέντρου αποτέλεσε ένα αναπαυτικό και ζεστό στρώμα, προστατεύοντας τον άνδρα από το νυκτερινό ψύχος. Παρ’ όλη την άνεση που του προσέφερε η αγκαλιά του γιγάντιου δένδρου, κάτι τον ενοχλούσε κατά τη διάρκεια του νυκτερινού ύπνου. Όχι κάποιο φυσικό εμπόδιο αλλά το όραμα μιας γυναίκας με πολύ σοβαρή όψη, που κάτι του θύμιζε. Το επόμενο βράδυ ξαναμπήκε στη ζεστή κουφάλα του δένδρου, για το βραδινό του ύπνο. Όμως αυτήν τη φορά τον ακολούθησε και ένας συνάδελφός του που του ζήτησε να του αφήσει ένα μικρό μέρος, για να μπει κι αυτός.
Κατά τη διάρκεια της νύχτας παρουσιάζεται η Παναγία και τους μιλά με αυστηρό τρόπο για το μέρος το οποίο επέλεξαν να κοιμηθούν. Μετά την επιβλητική παρουσία της Θεοτόκου οι δύο στρατιώτες έχασαν τον ύπνο τους και έτσι σαστισμένους τους βρήκε το πρώτο φως της μέρας.

Αφού ξημέρωσε, τρέχοντας παρουσιάστηκαν στο διοικητή τους και με παραστατικό τρόπο του διηγήθηκαν αυτό που ζήσανε το προηγούμενο βράδυ. Μιλώντας ο στρατιώτης που μπήκε πρώτος στην κουφάλα του δένδρου εξιστόρησε το γεγονός αρχίζοντας από τη φανέρωση της Παναγίας κατά την πρώτη του διανυκτέρευση. Συνεχίζοντας μίλησε και για το δεύτερο βράδυ, για να καταλήξει στα λόγια που τους απηύθυνε η Παναγία: «…καλά τόσος χώρος, τόσα δένδρα υπάρχουν εδώ τριγύρω, κι εσύ διάλεξες να καθήσεις πάνω μου;» Δεν έδωσε σημασία στα λόγια της γυναίκας, είπε, ούτε κατάλαβε ποια ήταν. Το δεύτερο βράδυ όμως, αφού εισήλθε και ο άλλος στρατιώτης, ήταν πιο αυστηρή και τους είπε απευθυνόμενη στoν πρώτο στρατιώτη, «μου φαίνεται πως δεν κατάλαβες τι σου είπα χθές βράδυ και απόψε άφησες να μπει κι άλλος μέσα στο δένδρο».
Αφού άκουσε ο διοικητής αυτήν τη σύντομη και τόσο ζωντανή διήγηση, διέταξε τους δύο στρατιώτες να ψάξουν προσεκτικά μέσα στην κουφάλα του δένδρου. Υπακούοντας στην προσταγή του αξιωματικού οι δύο στρατιώτες πήγαν και μόλις παραμέρισαν μερικά φύλλα αποκαλύφθηκε μια παλαιά εικόνα της Υπεραγίας Θεοτόκου.
Παίρνοντας την εικόνα στα χέρια τους με ευλάβεια την παρουσίασαν στο διοικητή τους, ο οποίος σκέφτηκε πως καλό θα ήταν να φτιάξουν ένα μικρό προσκυνητάρι και να την τοποθετήσουν μέσα . Στη συνέχεια η σκέψη αυτή έγινε πράξη και με ότι υλικά είχαν στη διάθεσή τους έφτιαξαν ένα πρόχειρο προσκυνητάρι δίπλα στο δένδρο που ήταν η εικόνα μέχρι τότε.

Η θεομητορική χάραξη του πρώτου ναΐσκου.

Πέρασαν αρκετά χρόνια που η εικόνα της Θεοτόκου φυλασσόταν στο πρόχειρο κατασκεύασμα των στρατιωτών, σε μια περιοχή έρημη που δε θύμιζε σε τίποτα τη συγκεκριμένη περιοχή, όπως είναι σήμερα.
Την άνοιξη του 1923 εγκαταστάθηκαν στην περιοχή αυτή πρόσφυγες από την Πέραμο της Κυζίκου , οι οποίοι είχαν μεγάλη ευλάβεια στο πρόσωπο της Παναγίας και την τιμούσαν στην ιερά μονή Παναγίας Φανερωμένης που βρισκόταν σε απόσταση μιάμιση ώρας από την Πέραμο.

Οι πρώτοι Περάμιοι πρόσφυγες μετεγκαταστάθηκαν από την Καβάλα, όπου φιλοξενήθηκαν αρχικά, στον κόλπο των Ελευθερών που τότε ήταν γνωστός ως συνοικισμός Νέας Μηδειας. Ο συνοικισμός αυτός με αρκετά σπίτια και μια εκκλησία του Αγίου Νικολάου είχε κτισθεί από πρόσφυγες που ήρθαν από μια κωμόπολη της Ανατολικής Θράκης, αλλά τον εγκατέλειψαν γρήγορα λόγω της ελονοσίας αλλά και της Βουλγάρικης κατοχής που τους αποδεκάτισε (αντίστοιχο άρθρο για την Νέα Μήδεια https://zoumeperamo.blogspot.com/2018/01/blog-post.html)

κατασκοπευτικη αεροφωτοφια εποχης με τα πρωτα προσφυγικα σπιτια στην Ν.Περαμο

                              

                             τα πρώτα σπίτια στην Ν.Πέραμο

η Εκκλησια του Αγιου Νικολαου

 

 

 

Μέσα από τη μικρή αυτή αναφορά σχετικά με τις συνθήκες που επικρατούσαν μπορεί να καταλάβει κανείς πολλές από τις δυσκολίες που παρουσίαζε η καθημερινή ζωή των προσφύγων.
Τριάντα χρόνια μετά την εγκατάσταση των Περαμιωτών στη γη της Μακεδονίας συνέβη κάτι το παράδοξο, που δεν έχει καταγραφεί έως σήμερα. Σε μας φτάνει ως μαρτυρία της κυρίας Αγγελικής που ήταν παρούσα κατά τη διήγηση ενός οράματος της γειτόνισσάς της στη γιαγιά της.
Η κυρία Αγγελική ήταν μικρό κορίτσι, περίπου δέκα ετών, όταν άκουσε τη γειτόνισσά τους κυρία Μαλαματή να διηγείται στην γιαγιά της τη μαμή , κάτι συνταρακτικό που της συνέβη.
-Την είδα, κυρά μαμή, την είδα ζωντανή μπροστά μου και μου είπε να της φτιάξω σπίτι! μου έδειξε πού αλλά και πόσο μεγάλο πρέπει να το κάνω.
Αφού συνέχισε να διηγείται το όραμά της η κυρία Μαλαματή με όλες τις λεπτομέρειες η κυρά μαμή τη ρώτησε:
-Καλά όλα αυτά που μου λες, αλλά σε ῾κείνο το μέρος έχει ένα βράχο. Πράγματι εκεί υπήρχε ένας βράχος που δεν επέτρεπε καμία οικοδομική εργασία με τα ελάχιστα μέσα που διέθεταν στην εποχή τους. Τότε η κυρά Μαλαματή της απάντησε · – Το μέρος που μου έδειξε η Παναγία αρχίζει απ’ εκεί που τελειώνει ο βράχος.
Μετά από αυτήν τη Θεομητορική εντολή θα ήταν αδύνατο να αδρανήσει κανείς . Έτσι έκανε τα αδύνατα δυνατά η κυρά Μαλαματή, για να ικανοποιήσει το θέλημα της Παναγίας. Κάθε μέρα γύριζε και μάζευε από τα νοικοκυριά του χωριού ό,τι της δίνανε, μερικές φορές αβγά, άλλοτε σιτάρι ή λίγο αλεύρι, τα οποία παρέδιδε στον μπακάλη του χωριού και αυτός της έδινε τα ανάλογα χρήματα. Με τα χρήματα αυτά αγόραζε όσα υλικά μπορούσε και με ένα και μοναδικό τεχνίτη που είχε στη διάθεσή της έφερε εις πέρας την αποστολή που της είχε αναθέσει η ίδια η Παναγία.
Πέρασαν αρκετά χρόνια από την εμφάνιση της Υπεραγίας Θεοτόκου στην κυρία Μαλαματή και την ανέγερση του πρώτου προσκυνήματος στον τόπο, όπου βρέθηκε η θαυματουργή εικόνα. Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 70 τίποτα δεν είχε αλλάξει σ’ εκείνον τον πρώτο οίκο της Παναγίας, όταν άρχισαν να έρχονται στρατιώτες της 5ης μοίρας καταδρομών από τη Δράμα με σκοπό τα θαλάσσια γυμνάσια. Όλη η στρατιωτική δύναμη της 5ης μοίρας που ερχόταν στη Ν. Πέραμο κατασκήνωνε στον προαύλιο χώρο του προσκυνήματος.
Το 1972 στρατιώτες της 5ης μοίρας κάνουν μία επέκταση του μικρού ναού. Έτσι το μικρό εξωκλήσι, που για να μπει κάποιος μέσα έπρεπε να κατέβει δύο σκαλάκια, υψώθηκε και επιμηκύνθηκε κατά το ένα τρίτο του προϋπάρχοντος χώρου. Εκείνη την περίοδο άρχισε και η λειτουργική δραστηριότητα στο προσκύνημα και αυτή μόνο κατά την περίοδο του δεκαπενταύγουστου.
Ο μακαριστός μητροπολίτης Ελευθερουπόλεως κ.κ. Αμβρόσιος καθιέρωσε την τέλεση του πανηγυρικού εσπερινού στο προσκύνημα. Αργότερα, όταν εκοιμήθη ο Μητροπολίτης, την πνευματική διακονία της μητροπόλεως ανέλαβε ο Ευδόκιμος Κοκινάκης που έτρεφε υπέρμετρη αγάπη στο πρόσωπο της Παναγίας, προφανώς λόγω της Αγιορείτικης προέλευσής του. Έτσι μεγαλοπρεπώς συνεχίστηκε να τιμάται η μεγαλόχαρη στο μικρό σε έκταση προσκύνημα αλλά τόσο χαριτωμένο από την παρουσία της Θεομήτορος.

Το 1978 συνέβη κάτι το συνταρακτικό στο μικρό ναό της Παναγίας. Ήταν ένα φθινοπωρινό απόγευμα, όταν γυναίκες ήρθαν στην Παναγία για να ανάψουν τα κανδήλια της, αλλά το γλυκύτατο βλέμμα της Φανερωμένης έλειπε από το προσκυνητάρι. Κάποιοι είχαν αφαιρέσει τη θαυματουργή εικόνα της Υπεραγίας Θεοτόκου , όχι όμως και τη χάρη Της. Η θλίψη στις ψυχές του κόσμου που συγκροτούσαν την τοπική κοινωνία ήταν μεγάλη, τόσο στην εκκλησιαστική αρχή, στις κυρίες που διακονούσαν το προσκύνημα αλλά και σε όλους τους προσκυνητές εκείνους που στο πέρασμά τους σταματούσαν για να συνομιλήσουν με τη μητέρα του Θεού.
Μετά το θλιβερό αυτό συμβάν και με πρωτοβουλία του μακαριστού μητροπολίτου κηρού Ευδοκίμου μεταφέρθηκε από την Ελευθερούπολη στο προσκύνημα η εικόνα της Παναγίας Γοργοϋπηκόου .
Τα δυσάρεστα γεγονότα δεν σταμάτησαν όμως εδώ. Στις 27 Νοεμβρίου του 1987 και στις οκτώ το βράδυ ξέσπασε φωτιά από αναμμένη κανδήλα. Το μαύρο χρώμα που άφησε πίσω της η φωτιά αντικατοπτρίζονταν και στις ψυχές του ευσεβούς λαού της περιοχής, που για άλλη μια φορά βίωνε ένα είδος ορφάνιας.

Τα επόμενα χρόνια πολλές ήταν οι σκέψεις και τα σχέδια για την όψη του προσκυνήματος, υπό την μορφή ανταπόδοσης στην μοναδική Μητέρα, χωρίς να γίνει πράξη όμως κάτι απ’ όλα αυτά. Με μικρά βήματα που πολλές φορές μοιάζουνε μ’εκείνα του σκοινοβάτη, έγιναν κάποιες αλλαγές την τελευταία πενταετία, καθοδηγούμενα από την χάρη Της.

Σύσταση ενορίας στα όρια του θεομητορικού προσκυνήματος.

Το τελευταίο γεγονός εκκλησιολογικού χαρακτήρα που επιτελέσθηκε, στα όρια του προσκυνήματος ήταν η εντολή του σεβασμιοτάτου Μητροπολίτου κ.κ. Χρυσοστόμου για τη σύσταση δεύτερης ενορίας στη Ν. Πέραμο. Το σχέδιο αυτό αφορά το βορειοανατολικό μέρος του οικισμού, το χώρο που έχει ως κέντρο Θείας λατρείας τον μικρό ναό του προσκυνήματος.
Στον ευλογημένο αυτόν τόπο, που εδώ και πολλά έτη η παρουσία της Θεομήτορος είναι υπαρκτή, πολλά είναι και τα θαυμαστά γεγονότα που είναι πραγματοποιήσιμα μόνο από Αυτήν που γέννησε τον ισχυρό Δεσπότη και Κύριο. Οι μαρτυρίες των πιστών για ιάσεις πνευματικές και σωματικές, καθώς και άλλα θαυμαστά σημεία που επιτελεί η χάρη Της είναι αμέτρητες.
Εμείς γνωρίζουμε, βέβαια, ότι Συ Υπεραγία Θεοτόκε, είσαι δοχείο φωτός, πηγή ιαμάτων, καταφύγιο ασθενών, λιμάνι ταλαιπωρημένων, επίκληση των ξεχασμένων, παρηγοριά των απελπισμένων. Γνωρίζουμε επίσης ότι με τις δικές σου πρεσβείες προφυλαγμένοι και βοηθούμενοι θα πετύχουμε αγαθά πράγματα και θα αποφύγουμε όσα μας λυπούν, και το βάρος αυτών που μας τραβούν προς τα γήινα. Αφού το αποφύγουμε και το απορρίψουμε όσο είναι δυνατόν, θα αντικρίσουμε τον Υιό σου και Θεό, χωρίς παραπετάσματα και εμπόδια , που είναι το αιώνιο φως μαζί με τον άχρονο Πατέρα και το ζωοποιό Πνεύμα, τη Θεία και υπερούσια Τριάδα, στην οποία ανήκει κάθε τιμή και προσκύνηση, τώρα και πάντοτε και στους αιώνες των αιώνων.

Οι μαρτυρίες και οι παραδόσεις των προσφύγων

Οι πρόσφυγες, που το 1922 ήρθαν από την παλιά Πέραμο στην Καβάλα για να εγκατασταθούν και να δημιουργήσουν μια νέα πατρίδα, κατασκεύασαν ένα μικρό εξωκλήσι ώστε εκεί μέσα να φυλάξουν την εικόνα της Παναγίας.

Το 1945, στην ίδια θέση, με χρήματα των κατοίκων της περιοχής ανεγέρθη ένα μεγαλύτερο παρεκκλήσι. Δυστυχώς, η οβάλ εικόνα της Παναγίας κλάπηκε το 1977 η 1978 μαζί με τάματα και αφιερώματα κι έκτοτε κανείς δεν την είδε.

Η μοναδική αυτή ιστορία συνδέεται με την ιστορία μας άλλης εικόνας της Παναγίας Φανερωμένης, που βρίσκονταν στο Μοναστήρι της Λανγκάδας στην παλιά Πέραμο, την οποία οι κάτοικοι τιμούσαν στις 15 Αυγούστου.

Η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Φανερωμένης ή Περαμιώτισας, μετά την καταστροφή του 1922, μεταφέρθηκε στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, όπου είναι μέχρι σήμερα.

Οι πρόσφυγες, όταν εγκαταστάθηκαν στη Νέα Πέραμο, συνέδεσαν την οβάλ εικόνα της Παναγίας με τη δική τους εικόνα της Παναγίας Φανερωμένης που δεν μπόρεσαν να φέρουν μαζί τους.

Έτσι, αποφάσισαν να τιμούν την εκκλησία που έχτισαν στην είσοδο της Νέας Περάμου, στην ημέρα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου.

Το 1938, ο αείμνηστος ιερέας Δημοσθένης Θεοδωρίδης αγιογράφησε ένα πιστό αντίγραφο της Παναγίας Φανερωμένης, μικρότερων διαστάσεων που όμως για τους κατοίκους της Νέας Περάμου έχει ιδιαίτερη συναισθητική και θρησκευτική αξία.

Κάθε χρόνο, την παραμονή της εορτής της Κοιμήσεως, με λιτανεία, η εικόνα μεταφέρεται για προσκύνημα από τον ναό του Αγίου Νικολάου, όπου φυλάσσεται στην εκκλησία, στην είσοδο της Νέας Περάμου.

 

Λόγο των πολλών προφορικών παραδόσεων και αναφορών που χάνονται στα βάθη των 10ετιων κάποια γεγονότα να μην αναφέρονται σωστά η να υπάρχουν παραλήψεις.Εαν υπάρχουν πληροφορίες η φωτογραφικό υλικό παρακαλώ αφήστε το σχόλιο από κάτω από το άρθρο με τις δικές σας πληροφορίες,εμπειρίες η καταγραφές.

Έξτρα:Άρθρο σε εφημερίδα της εποχής και συγκεκριμένα το 1927 όπου αναφέρετε η ΠΡΩΤΗ περιφορά της εικόνας: 

 

Σας ευχαριστώ 

πηγές:
 http://romfea.gr/diafora/2377-i-panagia-prostatida-sta-gualoxoria-tou-dimou-paggaiou
https://www.facebook.com/pages/%CE%99%CE%B5%CF%81%CE%BF%CF%82-%CE%A0%CF%81%CE%BF%CF%83%CE%BA%CF%85%CE%BD%CE%B7%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%82-%CE%9D%CE%B1%CE%BF%CF%82-%CE%A0%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%B3%CE%B9%CE%B1%CF%82-%CE%A6%CE%B1%CE%BD%CE%B5%CF%81%CF%89%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%B7%CF%82-%CE%9D%CE%B5%CE%B1%CF%82-%CE%A0%CE%B5%CF%81%CE%B1%CE%BC%CE%BF%CF%85/171272696353672